Học sinh giỏi
Nhà văn Nguyễn Khải cho rằng: Để sống được hàng ngày tất nhiên phải nhờ vào những “giá trị tức thời”. Nhưng sống cho có phẩm hạnh, có cốt cách nhất định phải dựa vào những “giá trị bền vững”. Viết một bài văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
Có bao giờ bạn từng nghĩ: Lí do bạn " tồn tại" và "được sống" là nhờ đâu? Tạo hoá? Tự nhiên? Mọi sự sống trên thế giới này đều có khởi nguồn của nó. Và con người khác sinh vật ở chỗ họ “sống” và "sống" có phẩm chất, cốt cách của riêng từng người. Nhà văn Nguyễn Khải cho rằng: Để sống được hàng ngày tất nhiên phải nhờ vào những "giá trị tức thời". Nhưng sống cho có phẩm hạnh, có cốt cách nhất định phải dựa vào những "giá trị bền vững". Lời của ông có giúp ta hiểu thêm ý nghĩa trong sự sống hằng ngày của chúng ta.
Câu nói của Nguyễn Khải là một nhận định giữa hai giá trị cơ bản trong cuộc sống này. Giá trị tức thời là những giá trị vật chất và tinh thần chưa trải qua thử thách, sàng lọc của thời gian, mới có ý nghĩa trong thời điểm hiện tại, thoả mãn những nhu cầu cuộc sống sinh hoạt hàng ngày như: cơm, áo, gạo, tiền, vui chơi, giải trí, các mối quan hệ… Những giá trị này giúp cho người ta tồn tại và nhờ nó mà con người dễ chủ động thay đổi, linh hoạt hơn trong xã hội, để theo kịp xu hướng của thời đại và hòa nhập với cộng đồng. Tôi thường xuyên nghe người đời dạy rằng: “Giàu chưa chắc sướng nhưng nghèo chắc chắn khổ”. Những giá trị vật chất là nhu cầu thiết yếu đối với con người. Đây là những giá trị rất cần thiết vì thiếu nó con người không thể tồn tại. Tuy nhiên, quả thực như cái tên của nó, giá trị tức thời chỉ có ý nghĩa trong một thời điểm xác định và không trường tồn mãi với thời gian. Tiền dù nhiều bao nhiêu nhưng rồi cũng sẽ hết. Sự khỏa khuây, thoải mái qua những cuộc vui sẽ kết thúc khi tàn cuộc. Nhưng, có một giá trị không bao giờ bị hao mòn, bị đánh đổ đó chình là giá trị bền vững. Nó bao gồm những giá trị tinh thần đã trải qua thử thách, sàng lọc của thời gian, có ý nghĩa lâu bền, trở thành nền tảng văn hoá, đạo lí của dân tộc và nhân loại như: tinh thần yêu nước, lòng nhân ái, tình cảm tri ân, sự ngay thẳng trong sạch, thẩm mỹ tinh tế,…. Đây là những giá trị quan trọng giúp con người sống có phẩm hạnh, cốt cách như Nguyễn Khải đã nói. Cả hai giá trị này vừa đối lập vừa thống nhất. Con người cần có những giá trị tức thời để duy trì cuộc sống, cũng rất cần những giá trị bền vững để sống có ý nghĩa. Nhưng theo Nguyễn Khải, ông coi trọng trên hết là những “giá trị bền vững”, truyền thống làm nên phẩm chất, phẩm hạnh của mỗi người. Giữ được những nguyên tắc sống và phẩm giá đạo đức, con người mới thực sự sống có ích trong cuộc đời. Công an TP Huế cho biết vừa bắt giữ đối tượng Phạm Phước Sang (30 tuổi, trú phường Phước Vĩnh, TP Huế) để điều tra về hành vi gây thương tích cho mẹ ruột của mình. sáng 18/6, khi bà Nguyễn Thị M. (trú đường Đặng Huy Trứ, TP huế) đang nằm ngủ thì bị Sang gọi dậy để xin tiền chơi game. Tại đây, giữa bà M. và Sang xảy ra cãi vã vì người mẹ già bảo không còn tiền nữa và khuyên bảo Sang để yên cho bà ngủ.Năn nỉ mãi mẹ không cho tiền, đứa con nghịch tử liền cầm dao đâm nhiều nhát vào người, đầu mẹ khiến bà M. phải kêu la, cầu cứu. Được biết, Đây là đối tượng nghiện game, không nghề nghiệp, lười lao động. Bao nhiêu tiền mẹ cho, y đều dùng để “cày game” nhằm thỏa mãn thú nghiện ngập của mình.Thú vui tiêu khiển là game, những trò chơi online vô bổ đã thấm vào con người của Sang khiến y đánh mất lương tâm con người, sự thỏa mãn trong những chuyến phiêu lưu game chỉ là những giá trị tức thời mà sự đánh đổi là cả một sinh mạng người. Huống chi người mà y nỡ lòng bạo hành lại chính là mẹ ruột mình
Muốn tồn tại con người cần phải tạo ra và nhờ vào những giá trị tức thời. Tạo hóa đã ban cho ta một món quá đó là sự hiện hữu trên thế gian này do đó việc duy trì nó là lẽ đương nhiên. Trong một xã hội phát triển theo hướng hiện đại hóa như ngày nay, con người chúng ta phải không ngừng thay đổi, thích nghi để không bị bỏ lại sau xã hội. Bắt kịp xu thế, phong cách ăn mặc, thời trang, gu thẩm mỹ đã trở thành quy luật trong xã hội hiện đại. Con người chúng ta không hề sai khi theo đuổi những giá trị tức thời đó. Bởi vì, đó là cách để chúng ta tồn tại và cũng nhờ nó mà những sáng tạo, phát minh đổi mới không ngừng sinh ra, tất cả chỉ vì muốn một cuộc sống tốt đẹp hơn cho nhân loại. Nếu ta không bắt kịp nhịp điệu đó thì chắc chắn ta sẽ bị xã hội lãng quên, thậm chí là đào thải. Tuy nhiên nếu quá coi trọng những giá trị đó, con người sẽ bị chi phối bởi lối sống thực dụng, coi trọng vật chất, chỉ nhìn thấy những lợi ích trước mắt. Dù biết, cần phải có giá trị tức thời nhưng quá phụ thuộc vào nó sẽ cuộc sống chúng ta trở nên tồi tệ hơn. Bắt gặp những hình ảnh tiêu cực xuất phát từ lòng ham mê thái quá, một lối sống thực dụng trong đời sống là việc dễ dàng đối với chúng ta. Hàng ngày, hàng giờ, có biết bao nhiêu người vì quá trọng cái vật chất mà chịu hậu quá không mong muốn. Gần đây là vụ án thảm sát sáu người ở tỉnh Bình Phước với nghi can là hai thanh niên trẻ Dương và Tiến. Nguyên nhân của vụ giết người thảm khốc này được hung khủ tự khai rằng vì hận tình và muốn có tiền tiêu xài. Giá trị tức thời đã làm mờ đi con mắt của hai cậu thanh niên còn rất trẻ, tuổi đời còn chập chững 24, 25. Thật công nhận nếu không có tiền thì khó mà sống được trong xã hội hiện đại này nhưng chính tiền và lòng tham đã tạo nên những con người đầy tội lỗi này. Cũng vì sự hận thù trong tình yêu, một thái độ căm giận tức thời mà hai sát thủ máu lạnh đã nhẫn tâm ra tay dã man như vậy. Không chỉ về tiền và tình đã đánh mất đi nhân tính những con người, xung quanh ta vẫn còn nhan nhãn những hành động vô lương tâm xuất phát từ việc đánh mất bản thân. Những đứa con bất hiếu chỉ vì cái danh dự và tiền bạc mà bất chấp đối xử tệ bạc, ngược đã cha mẹ, thậm chí còn giết cả người thân mình.
Để cuộc sống thật sự có ý nghĩa, con người nhất định phải vươn tới những giá trị tinh thần tốt đẹp. Khi bạn khoác lên mình một bộ trang phục thật thời thượng, bạn nên xem lại nó có phù hợp với mình hay không, đặc biệt có phù hợp với tính cách, bản tính của con người, những thuần phong mỹ tục dân tộc hay không. Chúng ta vẫn phải theo đuổi những xu thế tức thời nhưng đừng quên đi những phẩm chất, cốt cách vốn có của mình. Bởi vì tuy chúng ta không có nhiều những giá trị tức thời đáng có nhưng chính những giá trị bền vững đó sẽ tạo cho chúng ta những giá trị tức thời còn đáng quý hơn. Trong làm ăn kinh doanh cũng vậy, làm ăn phi pháp, vô nhân đạo sẽ gặp quả báo, chịu hậu quả nghiêm trọng. Còn nếu làm ăn uy tín, chất lượng sẽ mang lại hiệu quả cao. Những người thương gia buôn bán tốt bụng, họ luôn lấy chữ tín làm đầu và đặt giá trị vững bền là phẩm chất cao quý của mình làm nền móng để tạo ra giá trị tức thời nhưng đáng trân trọng là những đồng tiền chân chính mồ hôi nước mắt. Tuy nhiên, cốt cách, phẩm giá con người không thể có tức thời trong ngày một ngày hai, mà đó là kết quả của quá trình học tập, rèn luyện, bồi đắp lâu dài về tâm hồn, trí tuệ, hành động…Đó cũng là cách để con người có một cuộc sống bền vững, không chỉ giới hạn trong thời gian đời người mà còn trong sự ghi nhận lâu dài của cộng đồng. Bác Hồ là vị lãnh tụ kính yêu của chúng ta. Có vị chủ tịch nào mà giản dị, mang dép cao su, ăn uống đạm bạc, chỉ ở nhà sàn, tiền lương tích góp để tặng quà trung thu cho các em nhỏ Việt Nam, không ai khác chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những phẩm hạnh, cốt cách của Bác luôn luôn trường tồn, cho đến ngày Bác ra đi, tình yêu thương dành cho tộc Việt Nam vẫn không thể nào đong đếm nổi. Vì vậy, dù Bác đã đi xa nhưng nhân dân ta vẫn luô thực hiện theo khẩu hiệu: “Sống và học tập theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Bác sẽ mãi sống trong lòng dân, những con người chân chât và giản dị như Bác vậy.
Những giá trị tức thời, nếu có ý nghĩa tích cực, được xã hội đón nhận, gìn giữ, lưu truyền sẽ trở thành những giá trị bền vững. Ví dụ về cách sống thoáng của người phương Tây ngày nay đã được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng. Nó được xã hội hưởng ứng rất nhiều. Chỉ cần sự phóng khoáng đó được tiết chế theo thuần phong mỹ tục Việt Nam thì rất có thể nó sẽ trở thành giá trị bền vững. Trong khi đó, có những giá trị đã được hình thành từ lâu, qua thực tiễn không còn phù hợp, trở nên lạc hậu, lỗi thời sẽ bị đào thải.Ngày xưa, Mở đầu truyện Lục Vân Tiên Nguyễn Đình Chiểu có viết: Trai thời trung hiếu làm đầu Gái thời tiết hạnh làm câu trau mình. Theo quan niệm phong kiến của ông cha ta, một trong những giá trị bền vững quan trọng nhất là chữ “hiếu”. Nếu một kẻ giết người làm thú vui cho cha mẹ thì được khen là có “ hiếu” và được xem trọng. Nhưng ngày nay, giá trị đó đã lỗi thời, không còn phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội nữa. Đó trở thành một hành vi dã man không thể chấp nhận được bởi tính dã man cũa nó. Vì vậy, xã hội đã tự động đào thải nó ra. Cứ thế, các giá trị được sàng lọc, chuyển hoá, làm cho cuộc sống con người ngày càng tốt đẹp hơn.
Qua câu nói của Nguyễn Khải, chúng ta đã phần nào nhận thức được vai trò, ý nghĩa của mỗi giá trị.Cả hai giá trị đều tốt và có tầm quan trong đối với cuộc sống con người. Nếu thiếu một trong hai, con người sẽ khó mà sống, mà tồn tại. Do vậy, cần biết hòa hợp chúng và tiết chế sao cho vẫn dữ được phẩm hạnh, cốt cách và làm cho cuộc sống con người càng tươi đẹp hơn.Bên cạnh đó, bài học tiếp theo cho chúng ta là hình thành kĩ năng sống, biết tiếp nhận hợp lí trước các giá trị của cuộc sống.Và hết sức cần thiết cho bất kì aibản lĩnh để sống có phẩm giá, cốt cách dựa theo nền tảng những giá trị bền vững về văn hóa, đạo lí…của dân tộc và nhân loại.
Nói tóm lại, " giá trị tức thời" và " giá trị bền vững" mà nhà văn Nguyễn Khải nhắc tới thật sự rất sâu sắc. Hai điều ấy tạo nên cuộc sống muôn màu của con người Khi tồn tại trên cuộc đời này, mỗi giá trị mà ta may mắn có được, dù " tức thời" hay " bền vững" đều góp phần hoàn thiện " sự sống" vốn có của con người. Bản thân em sau khi chiêm nghiệm những dòng này, em cảm thấy thật quý trọng cuộc sống mà tạo hoá đã ban tặng. Chọt nhận ra kĩ năng sống thật là quan trọng, ta cần phải biết tiếp nhận hợp lí các giá trị của cuộc sống. Và một bài học em rút ra là: Khi sống phải bản lĩnh, sống vì phẩm giá và đạo đức tốt đẹp dựa vào giá trị bền vững, vì cuộc sống ta đang " hưởng thụ" chỉ là cơ hội duy nhất mà thôi.
